nie w porę
  • Wielka litera w wierszu
    29.06.2018
    29.06.2018
    Czy w tekście – jak poniżej – wers po dwukropku: Pora powracać, nie będzie szmalu winien być rozpoczęty małą, czy wielką literą

    Ambitny Franek był na Mundialu,
    by strzelać bramki, ale w realu
    w okienko strzelał Boga,
    w teamie totalna trwoga:
    Pora powracać, nie będzie szmalu.
  • być w terapii (?)

    26.10.2023
    26.10.2023

    W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?

  • interpunkcja w konstrukcjach porównawczych
    5.02.2011
    5.02.2011
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości w kwestii interpunkcji w zdaniach takich jak te (przecinki, do których odnosi się moje pytanie, ująłem w nawias):
    1. Był taki(,) jak jego ojciec.
    2. Dzisiaj jedliśmy obiad o tej samej porze(,) co wczoraj.
    3. Takie zachowanie(,) jak to(,) jest niedopuszczalne!
    4. Jeszcze nigdy nie byłem tak zmęczony(,) jak dzisiaj.
    5. Pracował tak dużo(,) jak nigdy dotąd.

    Z góry dziękuję za odpowiedź!
    Pozdrawiam
  • Jak to w rodzinie…
    9.07.2003
    9.07.2003
    Panie Profesorze,
    jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
    Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
    Załączam wyrazy szacunku,
    Marta Piaskowska z Łodzi
  • ręczne dopiski w korespondencji urzędowej
    5.07.2004
    5.07.2004
    Szanowny Panie Profesorze,
    pracuję w instytucji państwowej i interesuje mnie Pana zdanie na temat odręcznych „dopisków” w korespondencji oficjalnej. Listy urzędowe pomiędzy dyrektorami, ministrami itp. pisane są bowiem w całości na komputerze, natomiast odręcznie dodawany jest zwrot Szanowny Panie Ministrze oraz zwrot z poważaniem. Wygląda to co najmniej dziwnie. Co Pan o tym sądzi?
    Z poważaniem
    Robert K.
  • zderzak w zderzak
    27.04.2009
    27.04.2009
    Witam,
    ostatnio wśród moich znajomych rozgorzała dyskusja o znaczeniu wyrażenia zderzak w zderzak. Część optuje za 'obok siebie', analogicznie do łeb w łeb, inni natomiast uważają, że to 'jeden za drugim'. Ma to według mnie większy sens, m.in. przez fakt, że na drodze dużo cenniejsza jest informacja, iż ktoś jedzie tuż za nami i łatwo o kolizję, niż to, że ktoś jedzie innym pasem z podobną prędkością.
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie nurtującego mnie problemu.
    Pozdrawiam serdecznie.
  • gra w Piotrusia
    4.10.2005
    4.10.2005
    Jest taka gra w karty dla dzieci, która nazywa się – no właśnie, Piotruś czy piotruś? Jak należy to pisać? Rysunek na karcie bez pary pierwotnie przedstawiał Czarnego Piotrusia i wtedy wszystko było jasne. Od tej pory powstało jednak mnóstwo talii, które z postacią Piotrusia nie mają już nic wspólnego. Czy można więc uznać, że nazwa tej gry stała się rzeczownikiem pospolitym, jak monopol czy warcaby?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Skrót r. w prasie

    28.04.2023
    28.04.2023

    Szanowna Redakcjo,

    czy przyjęcie następującego zapisu dat, który się konsekwentnie stosuje (np. w gazecie) można uznać za poprawne?

    - Jeśli występuje pełna data (dzień.miesiąc.rok) lub tylko miesiąc i rok, wtedy na końcu jest skrót "r.", np. "23 listopada 2019 r."; lub "listopad 2019 r."

    - Jeśli nie występuje konkretna data, a sam rok razem z np. porą roku lub bez, wtedy zapis całego słowa "rok", np. "jesień 2019 roku" lub "2019 rok".

    Adam Wolański w książce "Edycja tekstów" pisze, że należy dla całego tekstu przyjąć jeden zapis i konsekwentnie go stosować, czyli zawsze zapisywać wyłącznie skrót lub wyłącznie pełne słowo. Czy jednak można przyjąć alternatywny zapis w zależności od kontekstu?

  • tytuł w cudzysłowie
    10.03.2015
    10.03.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy cudzysłowu. Czy ten znak interpunkcyjny jest wymagany w tytułach artykułów, opowiadań czy wypracowań szkolnych? Wydawało mi się do tej pory, że w cudzysłowie zapisuje się tytuł przytaczany, np. „Wczoraj napisałam opowiadanie pod tytułem «Wiosna»”. Natomiast na kartce z opowiadaniem, nad tekstem tytułu w cudzysłowie się nie zapisuje. Podobnie rzecz się ma z tytułami książek czy artykułów. Jeśli jestem w błędzie, proszę o wyprowadzenie mnie z niego.
    Dziękuję
  • konsens w sprawie Spartan
    10.05.2007
    10.05.2007
    Szanowni Eksperci,
    czy dla mieszkańca i mieszkańców Sparty istnieją formy: Spartata i Spartaci? Uważałam do tej pory, że poprawne formy brzmią: Spartanin, Spartanie, ale ostatnio w tłumaczeniu filmu spotkałam właśnie te inne formy – może obie są poprawne?
    I jeszcze jedno: spotkałam się z opinią, że nie powinno się mówić consensus, tylko consens. Czy to prawda?
    Dziękuję i serdecznie pozdrawiam
    Joanna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego